Każdy pracownik ma do odebrania 20 dni lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w zależności od stażu pracy. Urlop nie jest przywilejem, lecz „obowiązkiem” – pracownik nie może z niego zrezygnować, a pracodawca nie może zastąpić wolnych dni ekwiwalentem. Pracownik zyskuje prawo do urlopu wraz pierwszym dniem kalendarzowym, wyjątek stanowią jedynie osoby pracujące po raz pierwszy w życiu. Wyliczanie urlopu komplikuje się podczas rozwiązywania stosunku pracy. Wielu pracowników obawia się, że niewykorzystany urlop przepadnie. Z kolei inni chcieliby „zabrać” dni wolne do nowej pracy.
Wyliczanie urlopu przy zmianie pracy – dotychczasowy pracodawca
Przy zmianie pracy pracownik powinien wykorzystać cały urlop przysługujący mu za pełne przepracowane miesiące u dotychczasowego pracodawcy. Jeśli zatem pracownikowi przysługuje w 26 dni do wykorzystania w ciągu roku, a pracował do 30 czerwca, wówczas ma do odebrania 13 dni urlopu (26/12 miesięcy x 6 miesięcy = 13 dni). Jeśli zdążył wykorzystać np. 5 dni, pozostało mu zatem 8 dni. Zdarza się jednak, że okres wypowiedzenia jest zbyt krótki, by pracownik mógł odebrać zaległy urlop. W tej sytuacji pracodawca może wypłacić ekwiwalent za niewykorzystane dni urlopu.
Obliczanie urlopu nowemu pracownikowi
A jak przebiegnie wyliczanie urlopu przez nowego pracodawcę? Otóż jeśli pracownikowi przysługuje 26 dni urlopu, a będzie zatrudniony od 1 lipca, wówczas uzyska prawo do 13 dni urlopu – przy założeniu, że będzie pracował co najmniej do końca roku. Jeśli natomiast u poprzedniego pracodawcy pracownik wybrał więcej dni niż powinien, np. 15 dni zamiast 13, w tej sytuacji nowy pracodawca powinien obniżyć wymiar urlopu z 13 do 11 dni. Wynika to z zasady, że pracownik nie może wykorzystać więcej dni niż przysługuje mu z racji stażu pracy, w tym przypadku 26 dni.
Wyliczanie urlopu wypoczynkowego przy niepełnym etacie
Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego, dotyczy to również osób pracujących na część etatu. Aby obliczyć wymiar przysługującego urlopu należy pomnożyć pełny wymiar urlopu przez wymiar etatu wyrażony ułamkiem, np. 20 dni x 1/4 etatu = 5 dni, 26 dni x 3/4 etatu = 15 dni. Podczas wyliczania urlopu należy uwzględnić kilka zasad:
- Urlopu udziela się na dni, ale rozlicza na godziny (1 dzień urlopu = 8 h)
- Urlop należy wykorzystać w dni, które są dla pracownika dniami pracy.
- Jeden dzień urlopu odpowiada jednemu dniowi pracy według rozkładu czasu pracy.
Przykład: Pracownikowi zatrudnionemu na 1/2 etatu (5 dni po 4 h) przysługuje 26 dni urlopu, ma zatem do wykorzystania 1/2 x 26 = 13 dni. Po przeliczeniu na godziny pracownikowi przysługuje 13 x 8 h = 104 godziny. Pracownik przebywał na urlopie 5 dni od poniedziałku do piątku, przy czym każdy dzień odpowiada 4 godzinom jego pracy. W rezultacie pracownik wykorzystał 5 x 4 = 20 godzin z przysługującego mu urlopu. Tym samym pozostało mu 104 – 20 = 84 godziny urlopu, czyli w rzeczywistości będzie nieobecny w pracy przez 21 dni (łącznie 26 dni).
