Czy polskie prawo dopuszcza możliwość zatrudniania małoletnich? Tak, o ile ukończyli 16 rok życia i praca nie koliduje z nauką, ani nie powoduje zagrożenia zdrowia dziecka. Według Działu IX Kodeksu pracy art. 190 § 2 zatrudnianie osób poniżej 16 r.ż. jest nielegalne. Jednak według statystyk prowadzonych przez agencje pracy, już uczniowie szkół podstawowych wykazują duże zainteresowanie podjęciem zatrudnienia. Co ciekawe, szukają zajęcia nie tylko na wakacje, ale także w ciągu roku szkolnego. Jednak w tym przypadku nawet najszczersze chęci czy wybitna pracowitość nie wystarczą. Polskie prawo zabrania zatrudniania osób w tak młodym wieku. Ale czy praca dla 13 latka na pewno jest nieosiągalna? Dlaczego dzieci chcą pracować, zamiast spędzać czas z rówieśnikami na zabawie?
Praca dla 13 latka? Tak, ale pod jednym warunkiem
Istnieje tylko jeden wyjątek, który dopuszcza zatrudnienie dziecka poniżej 16 roku życia. Według art.3045 Kodeksu pracy dziecko może wykonywać działalność zarobkową wyłącznie na rzecz branży kulturalnej, sportowej, artystycznej lub reklamowej. Doskonałym przykładem są tu spoty telewizyjne i radiowe albo billboardy z udziałem dzieci. Wiele agencji fotograficzno-reklamowych zatrudnia młodocianych modeli, nie brakuje również agencji specjalizujących się w organizowaniu castingów dla dzieci. Na całym świecie już kilkulatki regularnie występują w filmach, serialach czy teatrze, otrzymując przy tym odpowiednie wynagrodzenie, toteż art.3045 Kodeksu pracy jest w pełni uzasadniony. Oczywiście praca dla 13- latka jest możliwa dopiero po spełnieniu pewnych warunków:
- Rodzic, opiekun lub przedstawiciel ustawowy musi wyrazić pisemną zgodę na pracę dziecka.
- Inspektor pracy musi wydać zezwolenie na zatrudnienie małoletniego.
- Poradnia psychologiczno-pedagogiczna musi wydać opinię o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy przez dziecko.
- Lekarz musi wydać orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy przez dziecko.
- Dyrektor szkoły, do której uczęszcza dziecko, musi wydać opinię o możliwości wykonywania pracy zarobkowej przez dziecko przy jednoczesnym podleganiu obowiązkowi szkolnemu.
Dlaczego 13-latek szuka pracy?
Oczywiście nie każdy 13 latek zostanie dziecięcym modelem, członkiem profesjonalnego chóru dziecięcego, dobrze opłacanym sportowcem czy aktorem. Większość młodocianych szuka pracy na czarno, zwykle w restauracjach, w rolnictwie, przy roznoszeniu ulotek, a nawet na budowie. Niektórzy chcą zarobić na markowe ciuchy, inni marzą o pierwszym w życiu smartfonie czy nowym komputerze.
Niestety, nie tylko niskie kieszonkowe skłaniają 13-latka do szukania zatrudnienia. Wiele dzieci po prostu nie ma wyboru – idą do pracy z powodu biedy i bezradności rodziców. Wydają swoje pensje nie na nowy telefon czy kosmetyki, ale na jedzenie dla całej rodziny, opłacenie rachunków czy przybory szkolne. Choć praca dla 13-latka jest nielegalna i trudno dopatrzeć się w tej sytuacji czegoś pozytywnego, najmłodsze dzieci niejednokrotnie ratują domowy budżet.